اطلاق نام خزری در نامگذاری فارسی پرندگان ایران
اطلاق نام خزری در نامگذاری فارسی پرندگان ایران
در گذشته نام "خزری" برای نامگذاری فارسی برخی از گونه های پرندگان ایران استفاده شده بود. این نام هم پرندگان دریایی و هم پرندگان جنگلی را شامل می شد. در مورد کاربرد نام خزری در مورد پرندگان دریایی و تالابی، از حدود 50 سال پیش تاکنون واژه "خزر" به عنوان نام فارسی چند گونه از پرندگان ایران استفاده می شود. برخی از دوستان پیشنهاد کردند که به دلیل اینکه قوم خزر از اقوام ترک زبان خارج از قلمرو ایران بودند (در حدود قفقاز فعلی) و گاهی با ایران در جنگ بودند، از این واژه استفاده نشود. مخالفت با نام خزر، ابتدا در سال 1382 توسط دکتر پرویز ورجاوند مطرح شد که سپس به صورت رسمی به آن پاسخ داده شد. اگرچه در مورد این دریا، حدود 40 نام وجود دارد، نام دریای شمال ایران از گذشته های دور، در متنهای اروپایی و انگلیسی با نام کاسپین، در عربی متنهای با نام قزوین و در متنهای فارسی، ترکی و برخی متنهای عربی با نام خزر خوانده می شد. نام دریای خزر در تمام عهدنامه های قدیمی (حدود 20 عهدنامه) و در تمام دوره های تاریخی سده های گذشته به کار رفته است. در عین حال، پیشنهاد شده است که از واژه کاسپین استفاده شود که منتسب به قوم کاسی یا کاسپی است و در گذشته در منطقه جنوب غرب دریای خزر زندگی می کردند. باید یادآور شد که واژه کاسپین، واژه ای انگلیسی است و در ادبیات فارسی نمی توان از آن استفاده کرد. در صورت پذیرش نامی از ریشه کاسی یا کاسپی برای دریای واقع در شمال ایران در مجامع داخلی و رسمی کشور، ابتدا باید واژه صفت ساز آن نیز مشخص شود و سپس برای نام فارسی پرندگان و جانوران ایران استفاده شود.
در هر صورت، با توجه به اینکه نام دریای خزر، هم به صورت رسمی نام پذیرفته شده برای دریای شمال کشورمان است و هم اینکه در بین عموم مردم و کارشناسان به همین نام خوانده می شود، همچنان از نام خزری برای نام فارسی پرندگان دریایی مربوط به حوزه دریای خزر استفاده می شود.
در حال حاضر، واژه خزری برای دو گونه زیر به کار می رود:
· کاکایی خزری Larus cachinans
· پرستودریایی خزری Hydroprogne caspia
----------
